Zand aan de kust, klei, veen en leem in de binnenlanden, dat zijn de kenmerken van de bodem van Noord Holland. Verder zijn (zee)windbestendige planten, struiken en bomen in uw tuin een must in deze winderige kustprovincie.
Noord-Holland is tevens een provincie van contrasten. Van zilte kuststroken tot veenweides en polders op voormalige merenbodems: geen ander gebied combineert zo veel verschillende bodemtypes op zo’n relatief klein oppervlak. Elke bodem stelt eigen eisen aan beplanting. Wie weet wat er onder zijn voeten ligt, kan daar bovengronds het maximale uithalen – of het nu gaat om een tuin, park of landschap.
Klei en zeeklei: vruchtbaar, zwaar en zoutgevoelig
In West-Friesland, de Wieringermeer en langs de Noordzeekust vind je veel klei- en zeekleigrond. Tuinplanten die houden van (vaak natte) kleigrond zijn helaas beperkt. Deze gronden zijn rijk aan voedingsstoffen, maar houden veel water vast en kunnen zoutgevoelig zijn, vooral in kustregio’s.
Geschikte bomen zijn Knotwilgen, Linde (Tilia europaea), Zwarte els (Alnus glutinosa) en Esdoorn (Acer campestre). Sterke heesters zoals Vlier (Sambucus nigra) en Sneeuwbal (Viburnum opulus) gedijen hier goed. Voor hagen zijn Meidoorn (Crataegus monogyna) en Olijfwilg (Eleagnus) zeer windbestendig en bestand tegen kleibodems (wel de bodem verbeteren en draineren).
Bij onze siergrassen passen soorten als Miscanthus, Panicum virgatum en Calamagrostis. Vaste planten als Astilbe, Bergenia's, Rodgersia's, (schaduw), Hosta's (schaduw), Vingerhoedskruid (Digitalis), Echinacea (zon), Helenium en Phlox zorgen voor kleur en structuur. Alle genoemde soorten vaste planten zijn hier te koop.
Fruitbomen zoals Appel en Peer doen het uitstekend op klei – mits niet te nat.
Olijfwilg haag: wind en zoutbestendige haagplant + wintergroen
Veenbodems: nat, zuurstofarm en verzakkingsgevoelig
In Laag Holland, Waterland en delen van het Gooi liggen uitgestrekte veenweidegebieden. Deze bodems zijn organisch, nat en verzakkingsgevoelig, en vragen om planten die vocht verdragen. Kies bomen als Treurwilg (Salix alba ‘Tristis’) of Zwarte populier (Populus nigra). Geschikte heesters zijn Kornoelje (Cornus sanguinea), Moerasspirea (Filipendula ulmaria) en Ribes-soorten. Siergrassen zoals Carex, Grote vossenstaart (Alopecurus pratensis) of Lisdodde (Typha) zijn hier op hun plek.
Fruitbomen zoals Vlierbes, Kweeperen en sommige perenrassen kunnen deze omstandigheden goed aan. Vaste planten als Iris pseudacorus, Hosta, Dotterbloem en Moerasvergeet-mij-nietje floreren in nattere tuinen of borders.
Zandgronden en duinen: droog, doorlatend en kalkrijk
Langs de Noordzeekust, zoals in de duinen bij Castricum, Bergen en Schoorl, vind je zandgronden – vaak kalkrijk en snel uitdrogend. Deze bodem is arm maar goed bewerkbaar. Bomen zoals Meelbes (Sorbus aria), Wilde peer (Pyrus communis) en Grove den (Pinus sylvestris) voelen zich hier thuis. Kies heesters als Duindoorn (Hippophae rhamnoides), Rimpelroos (Rosa rugosa) en Liguster (Ligustrum vulgare). Siergrassen zoals Helmgras, Zegge (Carex) en Zwenkgras (Festuca) zijn ideaal. Voor fruitbomen zijn vijgen, pruimen en appelrassen zoals ‘Santana’ geschikt – mits beschut geplant. Goede vaste planten voor droge duingrond zijn Lavendel, Ezelsoor, Thymus, Geranium en Zonneroosje (Helianthemum).
Veelvoorkomende wilde planten in Noord-Holland
De natuurlijke flora van Noord-Holland is divers. In veenweides en natte weilanden bloeien planten als Zwanenbloem, Pinksterbloem, Gele lis en Moerasspirea. Op duinhellingen en droge graslanden zie je Zandblauwtje, Duinviooltje, Zeewinde en Zeeaster. In en rond zanderige duingebieden tref je Helmgras, Bosanemoon, Vingerhoedskruid, Daslook en Eikvaren. Deze soorten zijn niet alleen esthetisch aantrekkelijk, maar ook essentieel voor insecten, vogels en bodemgezondheid. Door inheemse soorten op te nemen in tuinen en parken, verhoog je de ecologische waarde aanzienlijk.
Pas je aan het landschap aan, niet andersom
Een tuin of landschap hoeft zich niet te verzetten tegen zijn bodem. Kies liever planten die van nature thuishoren op natte klei, zure veenbodem of droog duinzand. Zo voorkom je uitval, verminder je onderhoud en werk je met het ritme van de natuur mee. Bovendien draagt een goed afgestemde beplanting bij aan biodiversiteit, klimaatbestendigheid en esthetiek.
Van tuin tot landschap: duurzame keuzes per bodemtype
Of je nu een kleine stadstuin in Amsterdam beplant, een erf in de Beemster inricht of een natuurstrook langs de duinen ontwikkelt: begin met een bodemanalyse. Werk met robuuste, droogte- of vochtresistente soorten. Combineer sierwaarde met voedselwaarde voor dieren. Denk aan combinaties zoals Salvia met Duizendblad, of Kornoelje met Wilde roos – soorten die sterk zijn, weinig eisen en veel teruggeven.
Klimplanten:
- Klimop (Hedera): Zeer robuust en kan goed tegen de zeewind.
- Clematis: Veel soorten doen het goed in gematigde klimaten en kunnen een mooie aanvulling zijn op muren of hekken. zorg wel voor een beschut plekje
Amsterdam
In Amsterdam en andere steden komen allerlei bomen voor zoals de iep, linde, esdoorn, es, plataan, eik, populier, els, wilg en berk.
De inheemse, cultureel historische boomsoorten zijn onder andere esdoorn, berk, els, beuk, haagbeuk, iep, eik, wilg, populier en de lijsterbes. De inheemse struiken zijn onder andere Gelderse roos, kornoelje, meidoorn, egelantier, hondsroos, gewone hazelaar en grauwe wilg.
Romeinen
Zo zijn de tamme kastanje, de walnoot, paardenkastanje en de bruine beuk door de Romeinen verspreid in de lage landen. Een walnootboom kan redelijk tegen wind, maar zet deze niet op de volle wind.
Conclusie:
Noord-Holland biedt allerlei soorten bodems, maar windbestendigheid is in de hele provincie een must. Van zeeklei tot veen en duinzand – elk type vraagt om een andere aanpak en bijpassend borderpakket of andere tuinplanten. Wie kiest voor beplanting die past bij de bodem en zonnestand zal jaren genieten van zijn tuin of park. Wij leveren graag tuinplanten bij jou thuis binnen 1 werkdag, van Den Helder tot Amsterdam en van Hoorn tot Bergen aan Zee.
