''We moeten terug naar inheemse planten, struiken en bomen in onze tuinen''. Deze roep klinkt steeds vaker. Nog maar 3% van onze bomen is inheems en 40% van onze wilde planten wordt bedreigd. Waarom is dat zo belangrijk? Wat merk je hiervan in jouw tuin en wat kun je eraan doen?
Met ''inheems'' bedoelen we planten- en boomsoorten die zonder invloed van de mens al eeuwenlang voorkomen in een gebied. Wist je dat al onze boomsoorten 13.000 jaar geleden zijn gemigreerd vanuit het Middellandse Zeegebied? Inheemse soorten zijn dus juist heel goed bestand tegen hitte en droogte.
In deze blog vertellen we meer over deze inheemse helden (ook wel heemplanten genoemd), wat zij voor onze flora en fauna betekenen en hoe jij daarbij kunt helpen! Ontdek tevens onze speciale lijst met inheemse planten voor tuinen. Check per soort handige info, tips voor combineren en ontdek het gemak van online tuinplanten kopen.
Waarom inheemse planten en bomen zo belangrijk zijn
Eerst een korte uitleg. In Nederland komen ongeveer 100 inheemse bomen, vaste heemplanten en struiken die hier oorspronkelijk horen voor. Biodiversiteit is belangrijk voor de natuur om zich te kunnen aanpassen aan veranderingen. Wilde bomen en planten hebben meer genetische diversiteit. Hierdoor zijn zij veel beter in staat zich aan te passen aan klimaatveranderingen dan bomen en planten die hier niet van nature thuishoren.
De natuur is bijzonder intelligent! Inheemse planten en bomen hebben in al die jaren dat ze hier groeien goed leren samenwerken met diersoorten. Ze hebben elkaar nodig in hun voortbestaan. Heb je bijvoorbeeld weleens gehoord van de meidoornspanner? Deze vlinder heeft zijn naam te danken aan de meidoornstruik. Een onafscheidelijk duo! De hier van nature groeiende planten en bomen zijn dus van levensbelang voor bijen, vlinders en insecten en vice versa. Qua bodemleven doen inheemse tuinplanten ook heel veel voor de locale natuur, maar daar weten we helaas nog maar weinig van af hoe dit precies in zijn werk gaat.
De voordelen van inheemse planten, struiken en bomen op een rijtje:
- Beter aangepast aan onze bodem, dieren en weersomstandigheden
- Aantrekkelijker voor insecten, bijen, vogels en vlinders dan exoten
- Meer diversiteit in hun genen en kunnen zich daardoor beter aanpassen aan veranderingen
- Kunnen van nature goed omgaan met hitte en droogte
Jij kunt helpen door meer inheemse planten en bomen in je tuin te zetten. En wij helpen jou met het maken van keuzes. Alle kleine beetjes helpen! Van boomsoorten tot vaste planten en eetbare soorten. Per soort lichten we er in deze blog een paar uit. Hulp nodig met het aanleggen van een inheemse tuin of tuinborder? Wij helpen je graag met een beplantingsplan op maat.
Inheemse soorten in deze blog:
- Bomen
- Struiken
- Hagen
- Vaste planten
- Eetbare planten
- Bodembedekkers
Inheemse boomsoorten
Plant bomen achter in je tuin of border, zodat je de rest kunt vullen met andere planten. Door de bomen wat meer achteraan te zetten blijven alle soorten goed zichtbaar.
Winterlinde of kleinbladige linde 'Tilia cordata'
De winterlinde is te herkennen aan haar hartvormige bladeren. Ze kleuren frisgroen in de zomer en vrolijk geel in de herfst. Ook zijn de bladeren waardevol voor de bodem door de voedingsstoffen die ze toevoegen. De witte bloemen ruiken heerlijk en trekken veel hommels en bijen aan!
Wilde lijsterbes 'Sorbus aucuparia'
De wilde lijsterbes is een favoriet op het menu van vinken en lijsters. En je kunt er ook jam van maken! De dichte boomstructuur van deze boom biedt een perfecte woon- en broedplek voor vogels.
Mispel 'Mespilus germanica'
De multistam Mespilus Germanica wordt 4-5 meter groot en relatief breed. De bronskleurige vruchten zijn in november rijp en eetbaar. Deze meerstammige struik staat graag in de zon. De bloeitijd is in mei en brengt witte bloemetjes. In de herfst heeft het blad fraaie herfstkleuren. Deze inheemse compacte boom vraagt kalkrijke grond, is goed winterhard en erg goed bestand tegen hitte.
Ook deze bomensoorten zijn inheems:
• Beuk 'Fagus sylvatica'
• Groene Hulst 'Ilex aquifolium'
• Katwilg 'Salix viminalis'
• Ruwe berk' Betula pendula'
• Ruwe iep 'Ulmus glabra'
• Gewone vogelkers 'Prunus padus'
• Venijnboom 'Taxus Baccata'
• Zomerlinde of grootbladige linde 'Tilia platyphyllos'
Inheemse struiken
Inheemse struiken zijn leuk om aan te planten als natuurlijke haag. Deze groeien wel wat breder en zijn doorgaans wat minder in een vorm te snoeien. Wil je een makkelijker snoeibare struik? Kies dan voor een wilde liguster of zuurbes.
Deze inheemse struiken combineren allemaal leuk met elkaar. Juist de combinatie van soorten geeft een natuurlijke uitstraling in uw tuin! Kies ongeveer 1 struik per m2. Daartussen kun je ook inheemse vaste planten of bodembedekkers aanplanten; die volgen verderop in deze blog
Hazelaar 'Corylus avellana'
De hazelaar is een vroege bloeier; tijdens een zachte herfst bloeit hij soms al in december. In januari en februari kondigen de leuke gele katjes (de mannelijke bloemen) het aankomende voorjaar aan. De vrouwelijke rode bloemen zijn piepklein en rood van kleur. Op deze plek ontwikkelen zich de hazelnoten. Onder andere boomklevertjes en eekhoorns zijn er gek op!
Gewone vlier 'Sambucas nigra'
De gewone vlier hoort helemaal thuis in het Nederlandse landschap. Voor de Germanen was het een heilige struik, gewijd aan Thor. De struik bood bescherming en werd met respect behandeld. De herkenbare roomwitte bloemschermen bloeien in de vroege zomer en verspreiden een heerlijke zoete geur. In het najaar verschijnen de zwarte ronde vlierbesjes waar vooral spreeuwen graag van snoepen.
Kijk ook eens naar:
• Tweestijlige meidoorn 'Crataegus laevigata'
• Rode aalbes 'Ribes Rubrum'
• Gewone vogelkers 'Prunus padus'
• Jeneverbes 'Juniperus communis'
• Rood peperboompje 'Daphne mezereum'
• Zuurbes 'Berberis vulgaris'
Inheemse hagen
Onderstaande inheemse haagsoorten beschikken over verschillende eigenschappen. De ene is groenblijvend en zo goed als onderhoudsvrij (hedera) terwijl de andere juist weer uitbundig bloeit (meidoorn). Voor strakke tuinen en moderne tuinstijlen adviseren wij een Liguster of Taxus. Deze laten zich eenvoudig in een strakke vorm snoeien. Bij alle soorten lees je uitgebreide informatie over het snoeien en natuurlijke bemesten ervan.
Liguster 'Ligustrum vulgare'
De Nederlandse naam is ''Gewone (haag)liguster'' en behoort tot de familie van de Oleaceae. De liguster soorten trekken vogels aan en verhogen daarmee de biodiversiteit in je tuin. De bloemen zijn wit en bloeien van ongeveer mei tot en met juli. De bloemen zijn niet opvallend maar ruiken wel heerlijk. De bladeren zijn frisgroen en relatief klein, dit geeft deze haagplant een rustige en frisse uitstraling. De volwassen hoogte van deze middelgrote heester is ca. 5 meter. Door deze jaarlijks te snoeien kun je ze in elke gewenste hoogte houden.
Sleedoorn 'Prunus spinosa'
De sleedoorn bloeit in maart en april. De struik bloeit zo uitbundig dat er bijna niks anders te zien is dan een weldadigheid aan kleine witte bloesem bollen! Na de bloei ontwikkelt de struik haar blad. De bloesems zijn de voorbode voor de rode bessen die vanaf september tot het einde van winter aan de struik zitten. Deze bessen zijn favoriet bij een tal van tuinvogels. Leuk om te weten is dat de bessen van de sleedoorn ook voor mensen eetbaar zijn; er kan bijvoorbeeld jam, chutney of gelei van gemaakt worden.
Andere fijne inheemse haagsoorten zijn:
• Groene beukenhaag 'Fagus sylvatica'
• Venijnboom 'Taxus baccata'
• Gewone klimop 'Hedera helix'
• Meidoornhaag 'Crataegus monogyna'
• Haagbeukhaag 'Carpinus betulus'
Inheemse vaste planten
Koninginnenkruid - Eupatorium cannabinum
De Nederlandse naam is Koninginnekruid of Leverkruid. Je ziet ze vaak bloeien langs de waterkant. De bloemen zijn wit en bloeien van ca. augustus tot en met september. Veel vlindersoorten voelen zich hier erg thuis. De volwassen hoogte van deze vaste plant is ca. 1.50 meter. Leuk om te weten: vroeger werd het Koninginnekruid gebruikt tegen verkoudheid. De Eupatorium cannabinum planten zijn inheems aan delen van ons land. De Eupatorium maculatum is niet inheems en komt oorspronkelijk uit delen van Noord-Amerika.
Duizendblad (Achillea)
De Achillea is een heemplant en is dus uitermate geschikt voor ons Nederlandse klimaat. De prachtige bloemschermen zijn opvallend en bloeien van juni tot en met september. Ze zijn beschikbaar in diverse kleuren. Duizendblad kan overigens goed tegen droogte, maar voorkom langdurige natte wortels. Prachtig te combineren met diverse vaste tuinplanten en kant en klare borderpakketten.
Nog meer geschikte inheemse vaste planten:
• Smeerwortel 'Symphytum 'Goldsmith'
• Kattenstaart
• Boerenwormkruid 'Tanacetum vulgare'
• Guldenroede 'Solidago'
• Watermunt 'Mentha aquatica'
Eetbare inheemse planten
Plant bij voorkeur los in de tuin of in een aparte verhoogde borderbak. Zo kun je makkelijk onderscheid maken tussen de eetbare planten én niet-eetbare planten. Plant de hogere soorten achteraan in de tuin (of in het midden, wanneer de border in het midden van de tuin ligt) en de lagere soorten meer vooraan in de tuin.
Vergeet niet om een pad aan te leggen in de border! Zo kun je door de tuin lopen om de planten te oogsten zonder ze te beschadigen.
Een selectie uit de vele eetbare inheemse plantensoorten:
Blauwe bes
De vaccinium myrtillus is een inheemse bosbes, die relatief laag blijft. Deze soorten worden echter minder als inheemse planten aangeboden. Een alternatief is de Vaccinium corymbosum 'Goldtraube 71'. Een beetje ten onrechte heet deze bes in de volksmond ''bosbes''. Bosbessen (vaccinium myrtillus) zijn een heel andere soort dan deze gecultiveerde blauwe bes (vaccinium corymbosum). Het verschil is met name te zien de intense blauw-purpere kleur van het bosbessensap. Deze blauwe bes is een compactere bessenstruik die in mei en juni wit bloeit met trosjes kleine klokvormige bloementjes. In juli zijn de bessen rijp en kan er geoogst worden. De bessen zijn middelgroot, stevig en sappig.
Kijk ook eens naar:
• Adderwortel 'Persicaria bistorta'
• Bieslook 'Allium schoenoprasum'
• Bosaardbei 'Fragaria vesca'
• Daslook 'Allium ursinum'
• Driekleurig viooltje Viola tricolor'
• Teunisbloem 'Oenothera'
• Wilde marjolein 'Origanum vulgare'
Verder raden we aan onze lijst met super bestuivers en vogelvriendelijke tuinplanten eens te bekijken. Zo voorkom je dat je jouw tuin vol zet met planten en struiken cultivars die geen of nauwelijks nog nectar, stuifmeel of andere nuttige eigenschappen bevatten.
Inheemse bodembedekkers
Bodembedekkers versterken de eye-catchers in de tuin. Door de meestal wat kleinere bloemen zijn ze minder zichtbaar, maar zijn wel de puntjes op de i in een natuurlijke tuin. De bodembedekkers plant u aan de voorkant van de tuin of tuinborder, zodat deze niet wegvallen achter de hogere soorten. Kies bij voorkeur niet te veel soorten; 1,2 of misschien 3 is voldoende.
• Gewone brunel of bijenkorfje 'Prunella vulgaris'
• Kruiptijm 'Thymus serpyllum'
• Gele dovenetel 'Lamium galeobdolon'
• Donkere ooievaarsbek 'Geranium phaeum'
• Beemdooievaarsbek 'Geranium pratense'
• Kruipend zenegroen 'Ajuga reptans'
Doe je ook mee aan de opmars van de inheemse soorten? Inheemse tuinen hoeven niet groot te zijn. Draag bij aan de biodiversiteit van de natuur en kies inheemse soorten. Alle beetjes helpen!
Hulp nodig met het aanleggen van een inheemse tuin of tuinborder? Wij helpen je graag met een beplantingsplan op maat of bestel inheemse planten voor uw tuin online. Bekijk hier alle alle inheemse tuinplanten die wij verkopen en graag bij u bezorgen. Blader tevens eens door ons aanbod biologisch gekweekte planten voor in de tuin.
